نکات مهمی که درباره دفتر روزنامه باید بدانید:
تحریر دفاتر قانونی- دفتر روزنامه
در این بخش می خواهیم نحوه تحریر دفتر روزنامه را فرا بگیریم.
نکات مهمی که درباره دفتر روزنامه باید بدانید:
1- همیشه دفاتر روزنامه و کل مربوط به هر سال مالی را باید در سال قبل دریافت کرده باشید. دفتر قانونی، دفتری است که از طرف اداره ثبت شرکتها، پلمپ و مهر و امضا شده و از طریق اداره پست، برای شما ارسال شده است. پس یادتان باشد هر سال، برای تهیه دفاتر سال مالی بعد ، حتما به اداره پست مراجعه کنید و درخواست دفاتر روزنامه و کل را برای شرکت خود بدهید.
مدارک مورد نیاز برای درخواست پلمپ دفاتر تجاری از پست عبارتند از:
روزنامه رسمی
کپی کارت ملی مدیرعامل
معرفی نامه و کپی کارت ملی نماینده شرکت
مهر شرکت
2- دفتر از حالت پلمپ خارج نشود و برگی از آن جدا نشود.
3- اثری از پاک کردن، تراشیدن و محو کردن مندرجات دفتر وجود نداشته باشد.
4- ردیفها باید پشت سر هم ثبت شوند، ردیفهای خالی و سفید بین نوشته ها وجود نداشته باشد.
5- اسناد حسابداری روزانه باید در دفتر روزنامه درج شوند. نهایت تاخیر در تحریر دفاتر طبق قانون پانزده روز می باشد.
6- موقع انتقال اسناد حسابداری به دفتر روزنامه، فقط حسابها را در سطح کل درج می کنیم.نیازی به وارد کردن حسابهای معین و تفصیل نیست.
حالا یک نمونه را با هم بررسی می کنیم.
از اولین سند حسابداری کار را شروع می کنیم. معمولا اولین سند، سند افتتاحیه است.
در ستون ردیف، شماره یک را وارد می کنیم. روی خطوط بنویسید.این شماره شماره سند حسابداری این ثبت است. در ستون های روز و ماه، تاریخ سند حسابداری را وارد می کنیم. مثلا روز یک از ماه یک. ستون شماره دفتر کل را فعلا وارد نمی کنیم. در مبحث تحریر دفتر کل این موضوع را بررسی می کنیم.
حالا می خواهیم سطر به سطر سند شماره یک را وارد دفتر روزنامه کنیم، اول همه سطرهای بدهکار و سپس بستانکار را درج میکنیم. گفتیم که ما فقط عنوان حساب کل را وارد می کنیم. در سمت راست ستون شرح، نام حساب کل را وارد می کنیم. مقابلش مبلغ بدهکار را در ستون مربوط به آن می نویسیم. به سطر بعدی می رویم نام حساب کل را وارد می کنیم و مبلغ را ثبت می کنیم. به همین ترتیب ادامه می دهیم تا به سطرهای بستانکار برسیم.
اینجا شرح را که همان عنوان حساب کل است سمت چپ ستون شرح وارد می کنیم و مبالغ بستانکار را در ستون مربوط به بستانکاری روبری هر حساب وارد می کنیم. وقتی همه سطرهای سند را ثبت کردیم، در سطر بعدی شرح بسیار مختصری درباره سند می نویسیم. کار سند شماره یک تمام شد.
بلافاصله و بدون ایجاد سطر خالی، ردیف دو را وارد کرده و به همان ترتیب بالا، سند شماره دو حسابداری را در دفتر روزنامه وارد می کنیم.
در پایان صفحه، عبارت نقل به صفحه را دارید. اینجا سرجمع ستونهای بدهکار و بستانکار را وارد میکنیم و در صفحه جدید همین جمع را جلوی عبارت منقول از صفحه درج میکنیم.
دفاتر قانونی
مادة 2 ) دفاتر قانوني مشمول اين آييننامه عبارت است از کلية دفاتر روزنامه و کل اعم از مشترک يا جدا از يکديگر و دفتر مشاغل (دفتر درآمد و هزينه) که قبل از ثبت هرگونه عمليات حسابداري در آنها. دفاتر روزنامه و کل مطابق مقررات مواد 11 و 12 قانون تجارت مصوب سال 1311 از طرف نمايندة ادارة ثبت اسناد و دفتر مشاغل از طرف ادارات امور مالياتي ذيربط حسب مورد امضا پلمپ و ثبت گرديده و به فارسي تحرير شدهباشد.
تبصرة 1 ـ اشتباه در شمارهگذاري صفحات و همچنين اشتباهات ناشي از پلمپ دفاتر در مراجع مذکور موجب بياعتباري دفاتر نخواهد بود.
تبصرة 2 ـ نوشتن دفاتر با وسايلي که بهسهولت قابل محو است (مانند مواد گرافيک) ممنوع است.
تبصرة 3 ـ ادارات امور مالياتي موظفند فهرست دفاتر ثبت و پلمپشدة واصله از ادارة ثبت اسناد و همچنين فهرست دفاتر مشاغل ثبت و امضاشده از ناحية خود را به ادارات امور مالياتي مربوط ارسال نمايند.
مادة 5 ) دفتر کل دفتري است که عمليات ثبتشده در دفتر يا دفاتر روزنامه برحسب سرفصل يا کدگذاري حسابها در صفحات مخصوص آن ثبت ميشود بهترتيبي که تنظيم حساب سود و زيان و ترازنامه از آن امکانپذير باشد.
مادة 8 ) دفتر معين دفتري است که براي تفکيک و مجزا ساختن هريک از حسابهاي دفتر کل برحسب مقتضيات و شرايط حساب ممکن است نگهداري شود. کارتهاي حساب در حکم دفاتر معين است.
مادة 9 ) سند حسابداري فرمي است که در آن يک يا چند مورد از معاملات و ساير رويدادهاي مالي و محاسباتي به حسابهايي که حسب مورد بدهکار يا بستانکار گرديده تجزيه ميشود و پس از امضاي مراجع ذيصلاح مندرجات آن قابل ثبت در دفاتر ميباشد.
مادة 10 ) مدارک حساب عبارت از مستنداتي است که بيانگر وقوع يک يا چند فعاليت يا رويداد مالي يا محاسباتي بوده و اسناد حسابداري و دفاتر برمبناي آنها تنظيم و تحرير ميگردد.
مادة 14 ) کلية عمليات ثبتشده در دفاتر روزنامه هر ماه بايد حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل نقل شود.
مادة 15 ) مؤسساتي که داراي شعبه هستند، مکلفند با توجه به روشهاي حسابداري خود، خلاصة عمليات شعبه يا شعب خود را درصورتيکه داراي دفاتر پلمپشده باشند، لااقل سالي يکبار (تا قبل از بستن حسابها) و در غير اينصورت ماه به ماه در دفاتر مرکز مؤسسه ثبت کنند.